“Ölümünün 29. yılında Behice Boran’ı saygıyla anıyoruz…

Nezih Kazankaya Türkiye İşçi Partisi (1961-1988) Genel Başkanı Behice Boran’ın 10 Ekim 1987 tarihinde yitirmemizin ardından Türkiye ve Türkiye Kürdistanı Sol Birlik’in yayın organ Sol Birlik’te yayımlanan yazıyı paylaşıyoruz:

“Barış, bağımsızlık, demokrasi ve sosyalizm mücadelesinin yılmaz savaşçısı Behice Boran’ı yitirdik

Barış, bağımsızlık, demokrasi ve sosyalizm mücadelesinin yılmaz savaşçısı, Türk ve Kürt halkının seçkin evladı, Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Behice Boran’ı 10 Ekim 1987’de yitirdik.

Mayıs 1910’da Bursa’da doğan Behice Boran, 1942’de Türkiye Komünist Partisi’ne üye oldu. “Yurt ve Dünya” ve “Adımlar” dergilerinin başlıca yazar ve yöneticilerinden olan Boran, zamanın iktidarı tarafından kürsüsü lağvedilerek doçent olduğu üniversiteden uzaklaştırıldı. Behice Boran 1950 yılında Türkiye Barışseverler Derneği’nin kurucusu ve başkanı oldu. Kore savaşına asker gönderilmesine karşı çıkan Boran ve diğer kurucu yöneticiler, 15 ay hapis ve 5 ay sürgüne mahkûm edildiler. Boran’ın tek çocuğu olan Dursun Hatko bu sırada doğdu. 1951 tutuklamalarının son serisinde tutuklanan Behice Boran, 1961’de kurulan Türkiye İşçi Partisi’ne girdi, partinin 1964’teki kongresinde Genel Yönetim Kurulu üyeliğine seçildi, 1965 seçimlerinde de Urfa milletvekili olarak parlamentoya girdi.

Behice Boran 1970 yılında yapılan 4. Kongre’de Genel Başkanlığa seçildi. 12 Mart 1971 darbesiyle kapatılan Türkiye İşçi Partisi’nin diğer yöneticileri ile 15 yıla mahkûm oldu. 1974 af yasası ile hapisten çıktı ve arkadaşları ile 1975’te Türkiye İşçi Partisi’ni yeniden kurarak Genel Başkanlık görevini sürdürdü. 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra yurtdışına çıkmak zorunda kalan Boran 12 Eylül yönetimince vatandaşlıktan çıkarıldı. Behice Boran’ın vefatı üzerine Türkiye İşçi Partisi ve Türkiye Komünist Partisi Merkez Komiteleri ayrı ayrı ve bir de ortak açıklama yayınladılar.

Türkiye İşçi Partisi Merkez Komitesi açıklamasında Behice Boran’ın partinin 27 yıllık mücadele tarihinin 17 yılına genel başkan olarak damgasını vurduğu belirtildikten sonra şunlar deniliyor: “Boran komünistti. Daha 40’larda genç bir öğretim üyesi, bilim insanı olarak örgütlü mücadele içinde yer almış, kafası ve kalemiyle olduğu kadar gerektiğinde dergileri sırtlayarak, köprübaşında bildiri dağıtarak bütün benliğiyle kendini işçi sınıfına adamıştı. 45 yıl boyunca hareketin gelişmesi uğruna, kaçınılmaz legalitesini biran önce gerçekleştirmek uğruna, birliğini sağlamak uğruna, işçi sınıfı davası uğruna yaşadı, mücadele etti. Son günde son anda TİP- TKP birliğini müjdeledi. Tüm komünistlerin, işçi sınıfımızın başı sağ olsun.”

Boran’ın gerçek bir yurtsever, gerçek bir enternasyonalist olduğu vurgulandıktan sonra açıklamada “Boran özgürlükçü idi. O her türlü baskı ve tahakküme karşı özgürlük için mücadele etti. Kürt halkının varlığının tanınması ve üzerindeki baskıların kalkması için mücadelede birer kilometre taşı olan yazıları, sözleri, uğrunda 15 yıl hapsin göze alındığı 4 Büyük Kongre Kararları, mahkeme savunmaları, meclis ve radyo konuşmalarıyla, Kürt demokrat ve yurtseverlerinin, özgürlükçülerin başında oldu” deniliyor.

45 Yıl boyunca ülkemizin demokrasi tarihinde atılmış her ileri adımda onun katkılarının vazgeçilmez değerde olduğu söylenmekte ve 1950’den bu yana barış için uğraş verenlere örnek olduğu vurgulanmaktadır. Türkiye İşçi Partisi’nin açıklaması şu cümlelerle bitiyor: “Onun yolu birlik ve mücadele yoluydu. O son anına kadar tüm barış ve demokrasi güçlerinin birliği sol güçlerin birliği, işçi sınıfının birliği için çalıştı. Bugün bizler, partiyi dün ve bugün omuzlayanlar, onu izleyenler, ona gönül ve destek verenler birlik için, mücadele için Boran’ın yolundan daha sıkı kenetlenip yürüyeceğiz. Boran yoldaş bize mücadelede kararlılığı öğretti, en güç koşullarda başımızı dik tutmayı öğretti. Biz Boran yoldaşa layık öğrenciler olacağız, söz veriyoruz. Rahat uyu”.

Türkiye Komünist Partisi Merkez Komitesi açıklamasında “…İşçi sınıfının, Kürt ve Türk halkının değerli evladı, ülkemizde barış, demokrasi, sosyalizm mücadelesinde önder bir komünisti, uluslararası komünist harekette enternasyonalist saygın bir yeri olan Behice Boran yoldaşı yitirdik” denilerek TİP ve yandaşlarına baş sağlığı dilenmektedir. Bu acı kaybın tüm TKP üye ve yandaşlarının yüreğinde olduğu ve aynı zamanda kendilerinin kaybı olduğu vurgulanıyor. Açıklamada daha sonra şu sözler yer alıyor: “Boran Yoldaşla ölümünden iki gün önce partimiz Genel Sekreteri Haydar Kutlu Yoldaş Brüksel’de düzenledikleri ortak basın toplantısında, partilerini TBKP adı altında birleştirmeye karar verdiklerini açıklamışlardı.

Böylece Boran Yoldaş, daha genç yaşlarda başladığı barış, demokrasi ve sosyalizm mücadelesini, ileri yaşlarında komünist hareketin birliği gibi çok önemli görevin yerine getirilmesiyle noktalıyordu.” “Boran Yoldaş. 6O’lı yıllarda yetişmiş tüm ilerici, devrimci kadrolara emeği geçmiş bir lider olarak, onlara, tüm komünist harekete, devrimci sola, ilerici, demokrat, yurtsever kişi ve güçlere, birlik çağrısı yapıyordu. Çünkü Boran yoldaşın deyimiyle “Aydınlık Geleceğin” görevleri bugün her düzeyde birlik çabalarının yaşama geçmesiyle olanaklıdır. Boran Yoldaş bizlere kavga mirası olarak birlik görevlerini bıraktı. Bu her düzeyde yerine getirilmesi gereken bir mücadele bayrağı olarak yaşama geçecektir.”

Türkiye İşçi Partisi ve Türkiye Komünist Partisi Merkez Komiteleri’nin ortak açıklamasında ise “Türkiye İşçi Partisi ve Türkiye Komünist Partisi, onunla birlikte başlayan ve tamamlanan her iki partinin Türkiye Birleşik Komünist Partisi olarak birleşmesi çalışmalarını en kısa zamanda ortak kongreyle noktalayacaklardır. Yine onunla birlikte çizilen Türkiye Birleşik Komünist Partisinin tarihsel görevi olan, komünistleri birleştirme görevini her iki parti kararlılıkla yerine getireceklerdir” denilerek Behice Boran’ın yurtdışındaki on binlerce politik göçmenin Türkiye’ye dönüş ve demokrasi istemlerinin bir temsilcisi olarak döneceği vurgulanmaktadır.”